Heb je het gevoel dat jouw peuter of kleuter na een uurtje schermtijd opeens moeite heeft om zichzelf te vermaken? Of dat je dreumes verandert in een klein driftkikkertje zodra de tablet uitgaat? Dat zou weleens kunnen kloppen! Hoewel de iPad en telefoon soms heel handig zijn om je kind even rustig te houden, is schermtijd lang niet altijd het beste middel om te ontspannen. Wat zijn de nadelen van schermtijd voor kinderen? Hoe beïnvloedt schermtijd het zelfstandig spel van je kind? En wat kun je doen om je kind op andere manieren te vermaken?
Wat zijn de nadelen van (te veel) schermtijd voor kinderen?
Een beetje schermtijd kan geen kwaad. Maar wanneer je kind te lang naar schermen tuurt, kan dat wel nadelen hebben. Schermtijd is een passieve manier om je kind te vermaken. Het spel of de serie geeft aan wat je kind ermee moet doen: ernaar kijken of bijvoorbeeld een object verslepen in een spelletje. Dat is leuk voor even, maar het is niet handig om je kind té vaak achter een scherm te laten zitten. Hoe vaker je je kind achter een scherm zet, hoe lastiger het wordt om zelf tot spel te komen.
Nadelen van te veel schermtijd zijn:
- Kinderen die lang naar schermen kijken, vinden het vaak moeilijker om zich te concentreren op andere activiteiten.
- Bij veel schermtijd hebben kinderen minder creatief en fantasierijk spel. Door overmatige schermtijd neemt hun natuurlijke nieuwsgierigheid af en zijn kinderen minder goed in staat om zelf een spel te bedenken.
- Kinderen kunnen moeite hebben met zelfstandig spelen, omdat ze gewend zijn vermaakt te worden door een scherm.
- Schermtijd geeft kinderen niet de kans om écht te ontprikkelen na een drukke dag. Dat kan ervoor zorgen dat ze sneller geïrriteerd of zelfs driftig worden.
- Door de overstimulatie die schermtijd soms veroorzaakt, komt je kind mogelijk slechter in slaap.
- Te veel schermtijd gaat ten koste van sociale interactie, iets wat juist cruciaal is voor jonge kinderen.
- Je kind is sneller verveeld en vindt speelgoed of activiteiten eerder “saai”, omdat het gewend is naar heel veel prikkels tegelijk te kijken.
Schermtijd lijkt ontspannend, maar onderzoek toont aan dat het juist géén effectieve manier is om te ontprikkelen na een intensieve dag. Bovendien heb je kans dat je kind niet met speelgoed speelt, juist omdat het gewend is dat schermen hem of haar wel vermaken. Superzonde!

Welke invloed heeft schermtijd van kinderen op zelfstandig spelen?
Schermtijd geeft directe en snelle prikkels. Dat maakt het lastig voor kinderen om daarna over te schakelen op zelfstandig spel, dat meer geduld, creativiteit en eigen initiatief vraagt. Kinderen worden tijdens schermtijd vooral vermaakt, waardoor ze daarna moeite hebben om zelf hun fantasie en creativiteit aan te spreken. Dit kan zich uiten in rusteloosheid, zeurderigheid of zelfs frustraties wanneer een kind zichzelf moet vermaken. Het contrast met passief vermaakt worden door schermen is dan te groot.
Het is net als met passief speelgoed. Dat speelgoed vermaakt je kind al en bepaalt het spel; je kind hoeft niet zelf over het spel na te denken. Dat is leuk voor even en is soms ook leerzaam. Maar het helpt je kind niet om zich langdurig te vermaken en zelfstandig leuke spellen te bedenken. Open-einde-speelgoed helpt je kind veel meer om zelf tot spel te komen.



Hoe kun je schermtijd beperken?
De schermtijd van kinderen aan banden leggen, is gelukkig geen Mission Impossible. Dit zijn een paar tips:
- Maak afspraken over de schermtijd. Spreek met je kind af wanneer en hoe lang het op de iPad mag zitten of televisie mag kijken. Je kunt hier ook een vast moment op de dag voor bedenken. Zo kun je afspreken dat je kind alleen ’s avonds voor etenstijd een uurtje op een scherm mag.
- Gebruik timers. Een gouwe ouwe oplossing! Met een keukenwekker of timerapp weet je kind precies wanneer de schermtijd voorbij is. Rek de schermtijd bewust niet zodra de wekker gaat. Zo leert je kind dat voorbij ook echt voorbij is.
- Bied aantrekkelijk actief speelgoed aan. Zorg ervoor dat je kind andere interessante activiteiten binnen handbereik heeft. Open-einde-speelgoed leent zich hier heel goed voor, omdat dit speelgoed is dat niet snel verveelt.
- Geef het goede voorbeeld. Ook kinderen kopiëren jouw gedrag. Beperk daarom ook je eigen schermtijd als je kinderen aanwezig zijn in de kamer.
- Zet een invitation to play klaar. Oftewel: maak een opstelling met speelgoed die je kind uitnodigt om er direct mee te spelen. Let er wel op dat jij niet áltijd degene bent die het spel bedenkt. Daar kan je kind afwachtend van worden.
- Kies schermvrije zones in huis. Dus plekken in huis waar jullie nooit schermen toestaan, zoals de eettafel of de slaapkamers.

Hoe stimuleer je je kind om meer zelfstandig te spelen?
Kinderen zelfstandig laten spelen is iets wat je met handige tips & tricks kunt stimuleren. We helpen je graag op weg met 3 praktische tips. Maar lees ook zeker onze blog over zelfstandig spelen voor nog meer informatie.
Tip 1. Kies voor sensorisch speelgoed
Sensorisch speelgoed helpt kinderen hun zintuigen te prikkelen en tegelijkertijd te ontspannen. Voorbeelden hiervan zijn kinetisch zand, speelrijst, pittenzakjes en speelzijde. Kinderen kunnen hiermee in hun eigen tempo prikkels verwerken en zo écht ontspannen na een drukke dag. In dat opzicht werkt sensorisch speelgoed veel meer ontspannend dan schermtijd.
Ook zijn elk van deze soorten sensorisch speelgoed open-einde-speelgoed. Het doel staat nog niet vast. Daardoor kan je kind er zelf het spel omheen bedenken.
Tip 2. Haal vooral open-einde-speelgoed in huis
Open-einde-speelgoed – we hadden het er net al over. Dit is actief speelgoed: speelgoed zonder vaststaand doel dat je kind stimuleert om zelf te bedenken hoe je dit speelgoed inzet. Actief speelgoed maakt actieve kinderen: het helpt je kind om zelfstandig te spelen en zelf met ideeën te komen.
Onze webshop barst van de opties voor open-einde-speelgoed. Voorbeelden zijn houten blokken, magnetische tegels, houten regenbogen en loose parts. Dit speelgoed stimuleert de creativiteit en fantasie enorm. Doordat je kind er eindeloos veel spellen mee kan bedenken, is dit ook speelgoed dat vaak jarenlang leuk blijft.
Tip 3. Experimenteer met toy rotation
Leg niet al het speelgoed tegelijkertijd in de speelhoek. Veel kinderen raken daardoor overweldigd en pakken er tijdens het spel al snel iets nieuws bij. Dat voorkom je door te kiezen voor ‘toy rotation’. Hierbij rouleer je speelgoed. Je biedt steeds een beperkt aantal items aan en haalt na een tijdje weer nieuw speelgoed van zolder om andere items op te bergen. Zo voelt speelgoed steeds weer als nieuw en blijft het prikkelend en uitdagend voor je kind.

Bestel hier het leukste open-einde-speelgoed
Wil je je kind inspireren om meer zelfstandig en fantasierijk te spelen? Wij hebben een prachtige collectie open-einde-speelgoed dat gegarandeerd een hit is bij jouw peuter of kleuter. Van mooie houten blokken tot kleurrijke regenbogen en loose parts. Er zit altijd iets leuks tussen voor jouw kind.
Bestel je op een werkdag vóór 16:00 uur? Dan gaat het speelgoed vandaag nog op de post. Je kind blij, jij blij. En dat alles nog schermvrij ook!
*Bestel je gepersonaliseerde items mee? Superleuk! De levertijd is dan 1-5 werkdagen.
Veelgestelde vragen over schermtijd kinderen
Wat doet schermtijd met je kind?
Schermtijd kan jonge kinderen tijdelijk vermaken, maar geeft ook directe, intense prikkels die het lastig maken om daarna zelfstandig te spelen. Langdurige schermtijd kan leiden tot minder concentratie, verminderde creativiteit en moeite met zichzelf vermaken. Soms zorgt het zelfs voor slaapproblemen, overprikkeling en driftbuien.
Hoe kan ik de schermtijd van mijn kind begrenzen?
Beperk schermtijd door duidelijke afspraken te maken, eventueel met hulp van timers. Zorg ervoor dat je kind genoeg alternatieven heeft, zoals open-einde-speelgoed dat voldoende uitdaging en mogelijkheden biedt. Geef ook zelf het goede voorbeeld door je eigen schermgebruik binnen de perken te houden.
Wat is een goede schermtijd voor kinderen?
Experts adviseren om de schermtijd bij jonge kinderen onder de 4 jaar beperkt te houden tot maximaal 30 tot 60 minuten per dag. Probeer schermtijd vooral interactief en educatief in te zetten, bijvoorbeeld door je kind naar iets leerzaams te laten kijken. Laat je kind ook bij voorkeur niet vlak voor het slapengaan schermen gebruiken.
Wat is de impact van veel schermtijd?
Veel schermtijd kan leiden tot een kortere concentratieboog, slechtere slaap, minder creatief spel en een grotere kans op driftbuien. Kinderen kunnen moeite krijgen met het verwerken van prikkels en zelfstandig spelen.