Help, mijn kind speelt niet met speelgoed! (9 handige tips)

De speelgoedkast ligt vol met leuk speelgoed. Allemaal met zorg uitgezocht én helemaal geschikt voor de leeftijd van je kind. Toch speelt je kind niet. Je merkt dat je kind bijvoorbeeld moeite heeft om zichzelf te vermaken, veel speelgoed laat liggen of zich niet zo goed raad weet met de inhoud van de speelgoedkast. Wat kun je daaraan doen? Hoe stimuleer je je kind om wél te spelen? Dit zijn een paar praktische tips waarmee je kind het speelplezier snel terugvindt.

Dat je kind niet speelt, kan verschillende oorzaken hebben. Dit zijn de bekendste:

• Je kind heeft te veel speelgoed om zich heen liggen. (Uit onderzoek uit 2018 blijkt dat kinderen die 4 stuks speelgoed krijgen, zich beter en langer vermaken dan kinderen die 16 stuks speelgoed hebben om uit te kiezen.)
• Het speelgoed is nog te moeilijk voor je kind.
• Het speelgoed is juist niet uitdagend genoeg.
• Je kind weet niet wat het met dit speelgoed moet, en heeft dus een voorbeeld nodig.
• Je kind is uitgekeken op bepaald speelgoed, omdat de mogelijkheden beperkt zijn.
• Je kind raakt overprikkeld, bijvoorbeeld omdat tijdens het spelen de tv aan staat of er van alles om je kind heen gebeurt.
• Misschien is je kind vermoeid en heeft het daardoor minder behoefte om te spelen.

In sommige uitzonderlijke gevallen, als je kind helemaal niet speelt (ook niet na de tips hieronder), is er misschien meer aan de hand. Het kan erop wijzen dat je kind achterloopt in de ontwikkeling. Of misschien heeft je kind een stressvolle situatie meegemaakt. Zoek in dat geval professionele hulp, bijvoorbeeld in de vorm van een pedagoog of speltherapie.

Wil je je kind stimuleren om meer of vaker te spelen? Observeer dan eerst waarom je kind niet (of niet zo vaak) speelt. Ligt het eraan dat je kind bijvoorbeeld maar één ding leuk vindt? Merk je dat je kind al na een paar minuten uitgekeken is op speelgoed? Kijkt je kind vaak weg als er geluid te horen is?

Probeer een patroon te ontdekken. Het ene kind dat niet speelt, is het andere niet. Als je weet wat het “probleem” is, kun je ook makkelijker zoeken naar een oplossing. Soms zit de oplossing ‘m bijvoorbeeld in ander speelgoed kopen, soms in minder speelgoed laten zien, soms in meer samen spelen, voorbeelden laten zien of voortaan de televisie vaker uitzetten. 

Dit zijn 9 tips die kunnen helpen als je kind niet speelt.

Zijn er bepaalde typen speelgoed waar je kind wel plezier aan beleeft of langer mee bezig is? Wat voor type spel of speelgoed is dat? Als je daarachter bent, kun je kijken naar speelgoed dat juist bij dit type spel past. 

Sommige kinderen houden bijvoorbeeld heel erg van creatieve dingen doen, anderen zijn graag buiten en weer anderen houden van spellen waarbij je veel kunt “voelen” (zoals kleien of in de zandbak spelen). Als je dit weet van je kind, kun je gerichter op zoek gaan naar speelgoed dat daarbij aansluit. Koop er iets nieuws bij en leg speelgoed weg waar je kind duidelijk niet naar omkijkt. 

Doe aan toy rotation, dus stop regelmatig speelgoed weg in een krat of op zolder en introduceer dan ander speelgoed. Zo blijft het voor je kind voelen alsof er nieuwe speelopties zijn en raakt je kind minder overweldigd. Minder speelgoed in het zicht leggen, zorgt ervoor dat je kind langer met speelgoed speelt, gevarieerder speelt en ook meer gefocust en creatief is. 

Speelgoed waar je kind heel graag en vaak mee speelt, kun je natuurlijk gewoon laten liggen. Maar los van die paar items kun je regelmatig afwisselen. En zijn er dingen die je kind er nooit bij pakt? Wissel die dan om voor iets waar je kind wel graag mee speelt. 

Veel plastic speelgoed uit de speelgoedwinkel heeft al een vaststaand doel. Met een plastic keyboard kun je alleen maar muziek maken. Dat soort speelgoed is vaak leuk voor “even”, maar na een tijdje raakt je kind erop uitgekeken. 

Daarom is open-einde-speelgoed bij veel kinderen een groter succes. Bij open-einde-speelgoed staat het doel van het speelgoed niet vooraf vast. Je kind bepaalt zelf het spel en kan er dus steeds iets anders mee bedenken. Daardoor raken kinderen hier minder snel op uitgekeken. 

Voorbeelden van open-einde-speelgoed zijn magnetische tegels, houten blokken (die van Bauspiel zijn onze favoriet!), speelzijde, de Stapelstein-stenen en sensorische pittenzakken. Ook de flexibele autobanen van Waytoplay zijn superleuk om er keer op keer bij te pakken. 

Zeker bij open-einde-speelgoed heeft je kind soms een duwtje in de rug nodig. Als je voor het eerst een doos met blokken voor je kind neerzet, zal het niet direct snappen dat je daar een toren mee kunt maken. En niet ieder kind zal meteen zien wat je met Stapelstein kunt doen. Ga daarom zelf op zoek naar leuke voorbeelden (bijvoorbeeld in onze blog) en zet alvast een spelsituatie voor je kind klaar. Dat noem je ook wel een invitation to play. 

Vraag je kind dan om bijvoorbeeld een hoge toren voor je te maken van de blokken, of daag je kind uit om op de Stapelstein-stenen (die jij al hebt neergelegd) te stappen. Of laat zelf zien hoe je een popje met een speelzijde-doek toedekt. Dan kan je kind daarop voortborduren. Als je dit één of een paar keer doet, zal je kind beter door hebben wat het allemaal kan doen met dit speelgoed. Vaak komen de fantasierijke ideeën daarna vanzelf en kan jij weer verder met rommelen of een boekje lezen.

Dat je kind niet speelt met speelgoed, kan ook komen doordat het speelgoed eigenlijk voor jongere of juist voor oudere kinderen bedoeld is. Houd er ook rekening mee dat elk kind zijn eigen ontwikkelpad volgt. Het ene kind vindt bijvoorbeeld al met 2 jaar Waytoplay heel leuk; een ander kind zal daar pas bij 4 jaar aan toe zijn. Kijk dus goed naar signalen van je kind. Lijkt jouw kind bepaald speelgoed niet te begrijpen? Bied dan eens ander, iets eenvoudiger speelgoed aan. En heb je het idee dat je kind verveeld is? Kies dan juist voor speelgoed dat voor oudere kinderen bedoeld is en kijk hoe je kind daarop reageert. 

Ook in dit geval geldt: geef altijd een invitation to play. Voor kinderen kan het heel frustrerend zijn als ze niet snappen wat ze met speelgoed moeten doen. Als je daar een handje bij helpt, zal je kind daar sneller op voortborduren. 

Het kan ook zijn dat je kind speelgezelschap mist en een opstart nodig heeft om aan het spelen te slaan. Neem in dat geval een paar minuten om samen met je kind een rollenspel te doen of een ander spel te bedenken. Dat kan je kind net het zetje geven om daarna alleen verder te spelen.

Sowieso kan het ene kind zichzelf beter vermaken dan het andere kind. Als je kind niet speelt, ligt dat niet altijd aan het speelgoed. Het kan ook zijn dat je kind er graag een speelkameraadje bij heeft. 

Als op de achtergrond de tv of radio aan staat, kan dat kinderen uit hun spel halen. Ook als je zelf veel stress hebt, pikt je kind dat misschien op. Of wellicht loop je zelf veel heen en weer en geeft dat onrust. Probeer zelf met aandacht ergens mee bezig te zijn en zet apparaten uit als je kind aan het spelen is. Dat kan je kind helpen om beter te focussen. 

Probeer niet je frustratie te laten blijken bij je kind. Elk kind heeft nu eenmaal andere speelvoorkeuren en ontwikkelt zich op een andere manier. Het kan best zijn dat jij bijvoorbeeld een echt buitenspeelkind hebt en dat je kind het lastiger vindt om zichzelf binnen te vermaken. En misschien ben jij een echte knutselaar, maar vindt je kind daar niets aan. Jammer maar helaas. Blijf dan niet pushen, maar geef ook toe aan de behoeften van je kind. Dan maar niet knutselen. 

Probeer ook het type spel van je kind te accepteren. Het is niet erg als je kind steeds hetzelfde bouwt met blokken of als je kind de autobaan liever als een landingsbaan voor vliegtuigen ziet. Moedig je zoon of dochter vooral aan om lekker te spelen, hoe je kind dat dan ook doet. Dan kunnen kinderen hun eigen manier van spelen leren ontwikkelen. 

Als je kind niet speelt, kan het soms helpen om vooral speelgoed te kopen dat een tactiele ervaring biedt. Dat is een moeilijk woord voor speelgoed waar je kind van alles aan kan voelen. Veel kinderen vinden het leuk om in de weer te zijn met kinetisch zand, klei, water of andere dingen met een duidelijke structuur. Probeer het kijk of je kind daar wel enthousiast mee aan de slag gaat.

Voor de ontwikkeling van je kind is vooral open-einde-speelgoed goed. Kinderen moeten daar zelf het spel nog volledig mee bedenken. Daardoor stimuleert het de fantasie van je kind. Bovendien is dit speelgoed vaak goed voor de motorische ontwikkeling, de oog-handcoördinatie en de sociale interactie. Voorbeelden van stimulerend open-einde-speelgoed zijn houten blokken, speelzijde, Stapelstein-stapstenen en het speelgoed van Waytoplay.

Naast open-einde-speelgoed, is het ook zeker slim om speelgoed in huis te halen waarmee je kind specifieke vaardigheden oefent. Zo zijn rijgkralen een goede manier om met de pincetgreep te oefenen, en kunnen kinderen met stapelspeelgoed de hand-oogcoördinatie en het ruimtelijk inzicht trainen. Dit is vaak wel speelgoed dat alleen in een bepaalde ontwikkelfase leuk is. Dus kijk niet vreemd op als je kind er na een tijdje op uitgekeken is.

Vraag je je af welk speelgoed jouw kind aan het spelen kan krijgen? Of heb je gerichte vragen over het speelgedrag van je kind? Mail Iris via info@studiobambacht.nl of stuur haar een bericht via de chat. Ze denkt heel graag met je mee over leuke speel(goed)tips.